Nawigacja
Bogusław Śliwerski,: 110 rocznica urodzin Aleksandra Kamińskiego
110 rocznica urodzin pedagoga społecznego

Zbliża się właśnie kolejna rocznica urodzin zasłużonego dla światowego ruchu skautowego oraz dla nauk o wychowaniu pedagoga społecznego - Aleksandra Kamińskiego. Urodził się bowiem 28 stycznia 1903 r. w Warszawie. Był wybitnym animatorem ruchu skautowego w świecie, twórcą metody zuchowej, żołnierzem ruchu oporu i przywódcą "małego sabotażu" w okresie II wojny światowej, pisarzem, pedagogiem, naukowcem.

Jako instruktor ruchu skautowego w Humaniu na Ukrainie został uwięziony w 1920 r. przez władze bolszewickie za działalność harcerską. Po powrocie do kraju w 1921 r. studiował historię, filozofię i pedagogikę na Uniwersytecie Warszawskim, które ukończył w 1928 r. Był założycielem drużyn harcerskich i wychowawcą w bursie w Pruszkowie, gdzie współpracował z wybitnym pedagogiem społecznym Józefem Babickim. Pod koniec lat 20. stał się animatorem ruchu zuchowego w Polsce. Od 1932 r. zaczął wydawać utwory literackie dla dzieci i młodzieży oraz literaturę teoretyczno-metodyczną dla drużyn zuchowych (Antek Cwaniak - 1932; Książka wodza zuchów - 1933; Krąg Rady - 1935).

W latach 1933 - 1939 organizował kształcenia instruktorów ZHP w Nierodzimiu i w Górkach Wielkich oraz stworzył eksperyment pedagogiczny w Mikołowie, polegający na nauczaniu i wychowaniu w szkole podstawowej metodą harcerską. Istotą tego eksperymentu było zastosowanie w edukacji szkolnej czterech elementów metody harcerskiej:

- stosowanie gier i zabaw jako praćwiczeń do przyszłych działań oraz jako pozalekcyjnej formy wspierania rozwoju zainteresowań dzieci i sztuki spędzania czasu wolnego;

- wprowadzenie systemu szóstkowego (gromadkowego), czyli uczenie się w małych grupach z wykorzystaniem idei przywództwa i dobrowolnego podporządkowania się grupie, opanowywania cech prospołecznych;

- opracowanie systemu sprawności indywidualnych i zespołowych do metodyki nauczania a porównywalnego do planu Daltońskiego H. Parkhurst i systemu Winnetki C. Washburna oraz

- stworzenie swoistej atmosfery wychowawczej w szkole, która bazowałaby na: zaufaniu do możliwości rozwojowych uczniów, pogodnym nastroju i optymizmie nauczyciela, przymusie połączonym ze swobodą, indywidualizacji, wspieraniu aktywności samowychowawczej dzieci, uspołecznieniu procesu uczenia się i samorządności (lista spraw jako medium opinii publicznej, partycypowanie uczniów we współstanowieniu o edukacji w szkole), świetlicy szkolnej jako miejscu kompensacji opiekuńczej i zajęć pozalekcyjnych oraz wychowaniu społeczno-moralnym i religijnym.

We wrześniu 1939 r. Aleksander Kamiński był uczestnikiem Wojennego Pogotowia Harcerzy, a następnie współtwórcą podziemnego harcerstwa w czasie okupacji, organizatorem i edukatorem młodzieży w podziemnym ruchu małego sabotażu ("Wawer"), żołnierzem "Szarych Szeregów", redaktorem naczelnym "Biuletynu Informacyjnego" Polski Podziemnej. Wydał w okresie okupacji: Wielką Grę - 1942, Kamienie na szaniec - 1943, 1944, Przodownik - 1944.

Od 1945 r. był asystentem prof. Heleny Radlińskiej w Katedrze Pedagogiki Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego oraz asystentem-wolontariuszem u prof. Sergiusza Hessena w Katedrze Pedagogiki Ogólnej UŁ. W okresie stalinizmu został zwolniony z pracy w UŁ. Prowadził więc badania historyczne w latach 1950-1958 nad Jaćwieżą i związkami młodzieży na przełomie XIX i XX w. W 1958 r. powrócił na UŁ, zaś w rok później habilitował się na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego. W 1962 r. reaktywował Katedrę Pedagogiki Społecznej UŁ, a w 1969 r. uzyskał nominację na stanowisko profesora nadzwyczajnego. W 1972 r. przeszedł na emeryturę. Zmarł 15 marca 1978 r. w Warszawie.

Jest autorem tak znakomitych w pedagogice dzieł, jak m.in.:

Nauczanie i wychowanie metodą harcerską (1948, 2001);

Pedagogika Antoniego Makarenki (1948),

Prehistoria polskich związków młodzieży (1959),

Aktywizacja i uspołecznianie uczniów w szkole podstawowej (1960),

Samorząd młodzieży jako metoda wychowawcza (1965, 1973, 1985),

Spółdzielnia uczniowska jako placówka wychowawcza (1967),

Czas wolny i jego problematyka społeczno-wychowawcza (1965),

Polskie związki młodzieży 1831-1848 (1968),

Funkcje pedagogiki społecznej (1972) oraz

Studia i szkice pedagogiczne (1978).



Bogusław Śliwerski, harcmistrz
profesor zwyczajny Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej w Warszawie oraz Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie; członek Centralnej Komisji Do Spraw Stopni i Tytułów (2013-2016); przewodniczący Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN (od 2011).

Social Sharing: Facebook Google Tweet This

Brak komentarzy. Może czas dodać swój?
Dodaj komentarz
Zaloguj się, aby móc dodać komentarz.