Nawigacja
Marian Antonik: Zmiana jest potrzebna

Zmiana jest potrzebna

 

 

Pytania jakie sobie dzisiaj stawiamy w kontekście finansowania ZHP zahaczają o wiele wątków a każdy z nich wymagałby osobnego opisu i debaty.

 

Dzisiejszy model finansowania i struktury i co z tego wynika.

Na poziomie centralnym, podstawowym i głównym źródłem finansowania są składki. Jest to stabilne i pewne źródło przychodów. Uzupełniane przychodami z działalności gospodarczej daje swoisty komfort pracy.

 Na poziomie Chorągwi  jest już o wiele gorzej, bo składka nie daje żadnej możliwości sfinansowania ich działalności. Chorągwie ratują się tzw. współfinansowaniem, czy jak się powszechnie przyjęło – opłatami wewnętrznymi.

Ponieważ sytuacja i majątek w poszczególnych Chorągwiach jest różny to i model współfinansowania jest bardzo różnorodny.

Niemniej z opłat wewnętrznych trafia do Chorągwi dwukrotnie więcej pieniędzy niż ze składek. Niektóre Chorągwie uzupełniają swoje budżety przychodami z działalności gospodarczej. 

 Hufce – na tym poziomie składka praktycznie nie finansuje nic. To, co dzisiaj zostaje do dyspozycji Komend, nie pozwala na utrzymanie nawet lokalu Hufca, a co dopiero mówić o innych zadaniach.

Skąd w takim razie Hufce biorą pieniądze?

Najczęściej słyszana odpowiedź na to pytanie – "kombinują", lub brzmiąca trochę lepiej inna odpowiedź – "zarabiają" ( chociaż zgodnie z prawem nie mogą).

Drużyna – tu oczywiście składka "oficjalna" nie odgrywa żadnej roli bo nie starcza przy średniej liczebności drużyn ( 15 osób) nawet na kredki i papier.

Nie przypadkowo   użyłem słowa „oficjalna”, ponieważ powszechnie w drużynach zbierane są  składki od rodziców w pewnych kwotach ( wysokość –tego nie wie nikt), a odbywa się to dość powszechnie poza oficjalnym obiegiem.

Wnioski jakie się z tego nasuwają są bardzo smutne.

Po pierwsze, złym i wadliwym systemem finansowania wymuszamy na różnych poziomach struktury zachowania nieetyczne, balansujące na granicy przepisów , zmuszające instruktorów do nieustannego myślenia – skąd wziąć pieniądze.

Po drugie,  na tym szczeblu struktury, który najpełniej powinien realizować i o dziwo często realizuje wspieranie drużyn i drużynowych, nie zapewniamy środków finansowych do działania. Nie ma się więc co dziwić, że coraz trudniej znaleźć kandydatów na Komendantów hufca.

 

Czy składką członkowską można wyeliminować to, co budzi dzisiaj wątpliwości i zapewnić  organizacji w miarę stabilny sposób finansowania a co najważniejsze pozwolić instruktorom zajmować się wychowaniem, a nie staraniami o kasę?

Wydaje się, że tak byłoby najprościej i najczytelniej ale na pewno nie jest to łatwa droga.

Po dokonaniu analizy finansowej obecnego stanu w organizacji przyjęliśmy w RN do dalszych prac 3 modele składkowe,  przy założeniu, iż przychody ze składki likwidują możliwość pobierania przez Chorągwie opłat wewnętrznych.

Składka

Stan obecny

Wariant I

Wariant II

Wariant III

/ alokacja

4,00 zł

10,00 zł

12,00 zł

2,00 zł + składka KCH

PJO

0,80 zł

1,40 zł

2,00 zł

składka KCH

Hufiec

0,80 zł

3,00 zł

4,00 zł

składka KCH

KCH

0,80 zł

4,00 zł

4,00 zł

składka KCH

GK

1,60 zł

1,60 zł

1,60zł + 0,40 zł (KP)

1,60zł + 0,40 zł (KP)

 

Zasadnicza zmiana alokacji.

Wariant I

Składka podnoszona jest  do 10 zł i zmienia się alokacja

Wariant II

Składka podnoszona jest do 12 zł i zmienia się alokacja, oraz wprowadzany jest kapitał żelazny

Wariant III

Jednolita składka dla całego ZHP to 2 zł miesięcznie ( 1,6 zł. na GK ZHP) 0,40 zł. na kapitał żelazny.

Pozostałą wysokość składki, która winna zabezpieczyć chorągiew i hufiec uchwala Rada Chorągwi na wniosek Komendy po zaopiniowaniu przez Chorągwianą Komisję Rewizyjną.

 

Kapitał żelazny :

Potrzebujemy budować stabilne podstawy finansowe.

Kapitał żelazny może być takim elementem. Może być różnie definiowany i rozumiany w zależności od tego, jak sobie go zdefiniujemy .

Zasadniczo można powiedzieć, iż środki z kapitału żelaznego mogą być wykorzystane jedynie w trudnych sytuacjach, które mogą pojawić się na różnych poziomach struktury.  Powinny być jasno i precyzyjnie ustalone zasady korzystania z takiego kapitału,

Dlaczego na szczeblu centralnym?

Przede wszystkim dlatego, że suma odkładana rocznie może być konkretna i że jesteśmy jednym Związkiem Harcerstwa Polskiego.

Przy wariancie II i wariancie III – czyli 40 gr. miesięcznie od każdego członka ZHP daje to w skali jednego roku 0,5 miliona złotych .

W każdej z propozycji wysokość składki dla GK ZHP pozostaje na niezmienionym poziomie – co utrzymuje stabilność funkcjonowania tego szczebla struktury.

 

Co dałaby nam taka zmiana ?

Gdyby udało się tę zmianę przeprowadzić za jednym razem likwidujemy nie tylko wadliwy system generujący miejscami patologię, ale też minimalizujemy ryzyko wystąpienia w przyszłości problemów np. karno – skarbowych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej niezgodnie z obowiązującymi przepisami.

We wszystkich jednostkach mamy pewne i możliwe do określenia przychody, co daje szanse na budowanie racjonalnych budżetów jednostek. W tym przypadku można tez dość jasno wymusić dyscyplinę budżetową, której dzisiaj brakuje.

Hufce mają zdecydowanie więcej pieniędzy na swoją działalność i nie muszą się martwić skąd wziąć na opłaty wewnętrzne.

 

Problemy do rozstrzygnięcia.

Duża podwyżka rodzi ryzyko spadku stanu liczebnego.

Instruktorzy i drużynowi nie są mentalnie gotowi na taką zmianę.

Trzeba szczegółowo zapewnić osłonę tym, których na taką składkę nie będzie stać, lub dać drużynowym i hufcowym  możliwość zapłacenia składki za instruktora lub harcerza. (Co zresztą się dzisiaj dzieje, tyle że bez podstaw prawnych).

Trzeba zróżnicować składkę dla tzw. harcerskich rodzin .

Jeśli mamy pracować ze składką, to może drużyny powinny mieć możliwość zarobienia na swoje składki członkowskie, to byłoby wychowawcze.

Trzeba dać drużynowym jasny instrument w postaci odpowiedniego zapisu,  aby mogli transparentnie zbierać pieniądze od rodziców na swoją działalność.

 

Transparentność

W każdej dyskusji instruktorzy podnoszą problem transparentności i tego,  iż nie mają wiedzy jak są wydawane nasze pieniądze, i nie chodzi o tabelki i zestawienia ile o rzeczywiste informacje.

Ale transparentność musi być na każdym poziomie, również w drużynie, gdzie rodzic otrzyma kompleksową informację na co wydaliśmy pieniądze ale także  ile pozyskaliśmy, oraz na i do czego dołożyliśmy.

 

Kilka refleksji na koniec.

Składka jako instrument wychowawczy.

Po pierwsze, dzisiaj nie ma w drużynach pracy ze składką – niestety, lepiej zabrać od rodziców, niż dać szansę i zmotywować zucha do oszczędności a harcerza do zarobienia samemu na swoją miesięczną składkę.

Po drugie, dzisiejsza składka nie jest elementem wychowawczym, bo dla harcerza czy wędrownika staranie się, żeby samemu zarobić 4 zł na miesiąc nie jest żadnym wyzwaniem , raczej działa antywychowawczo.

Niestety, mam poczucie naszej odpowiedzialności jako organizacji,  bo nie zadbaliśmy o to żeby nasi drużynowi rozumieli, że praca ze składką i nauczenie już od zucha odpowiedzialności za swoje finanse jest ważnym elementem przygotowania do życia dorosłego w którym nikt za nas rachunków nie płaci.

 

Co mi daje  harcerstwo ?

Jestem zażenowany wypowiedziami instruktorów a harcmistrzów w szczególności, którzy twierdzą że harcerstwo nic im nie dało albo że nie możemy tego porównywać z innym stowarzyszeniami „...bo co my dajemy dzieciom?"

Więc skoro nic nie dajemy to nie możemy żądać wyższej opłaty.

Otóż jestem przekonany, że bycie w harcerstwie, zostanie instruktorem, doświadczenie, wiedza i kompetencje jakie nabywamy są nieocenione.

Jako organizacja nie mamy się czego wstydzić – dajemy bardzo dużo umiejętności i wiedzy naszym zuchom i harcerzom. W sposób istotny w  wychowaniu młodego człowieka  wspieramy rodziców.

Jeśli my instruktorzy nie potrafimy tego docenić to tym bardziej nie zrobi tego nikt z zewnątrz.

A poczucie dumy i satysfakcji z bycia harcerzem i instruktorem powinno być jednym z fundamentów naszego wychowania.

 

 

hm. Marian Antonik

---------------------------

Nr HR-a:  II/2016

 

 



Social Sharing: Facebook Google Tweet This

Brak komentarzy. Może czas dodać swój?
Dodaj komentarz
Zaloguj się, aby móc dodać komentarz.